| Plaats en coördinaten |
Schanslaan 2970 Schilde GPS: 51.2434639 - 4.59937538 |
| Statuut | Is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Schans van Schilde. Deze vaststelling is geldig sinds 29-03-2019. Is deel van de aanduiding als beschermd cultuurhistorisch landschap Antitankgracht. Deze bescherming is geldig sinds 31-05-2007. |
| Omschrijving | Uitgevoerd ter vervollediging van de hoofdverdedigingslinie van de stad en voorzien bij wet van 30 maart 1906. Gelegen tussen de forten van 's - Gravenwezel (noord) en Oelegem (zuid). Omwaterde eliptische constructie, bestaande uit voorfront en keelfront. Met uitzondering van keelfront overdekt met aarde. Bomvrije keelkazerne met vensters aan keerzijde. Heden ruïne op een sterk beboomd domein, dat in 1939 werd ingeschakeld in de antitankgracht. |
| Beheer | Openbaar domein. Afgesloten, maar vrij toegankelijk. |
| Landschappelijke en recreatieve waarde | De enige schans rond Antwerpen, naast de Schans Smoutakker, die beschermd wordt als habitat en overwinteringsplaats voor vleermuizen (gewone/grijze grootoorvleermuis, de franjestaart, de ingekorven vleermuis, de watervleermuis, de meervleermuis, de Brandt vleermuis/gewone baardvleermuis en de Bechsteins vleermuis. Het domein is een Europese Speciale Beschermingszone. De schans wordt gebruikt door de gemeente als wandel- en recreatiegebied en als vleermuizenreservaat. De plaatselijke visclub ‘De Zonnebaars’ gebruikt de gracht als visvijver. De schans ligt vlakbij fietsknooppunt 46 en 26. De schans maakt deel uit van de antitankfietsroute en op route 3 ‘antitankgracht en heide’ van de fietsbrochure ‘Herover de Forten’. De schans ligt tussen wandelknooppunt 49 en 63 van het netwerk ‘Kempense Hoven’. De schans maakt ook deel uit van de Groene Halte wandeling ‘Antitankgracht’. |
| Historie | Gebouwd tussen 1909-1913 als deel van de Hoofdweerstandstelling van de Vesting Antwerpen. Oorspronkelijk met één pantserkoepel en traditorebatterij. Een traditorebatterij is een batterij die in de flank of rug van de vijand vuurt. Plek voor het geschut om aan de keelzijde de fortgracht onder vuur te nemen. Vanuit het terrein vóór het fort (langs de vijandzijde) niet zichtbaar en moeilijk trefbaar. Het is afgeleid van het Italiaanse 'traditore' of verrader. De Schans is gedynamiteerd door de eigen Belgische troepen bij hun terugtrekking uit het fort op 8 oktober 1914. |
| Bewaringstoestand | Bestaat uit ongewapend beton; zeer sterk beschadigd. Aanaardingen sterk geërodeerd. Zowel restanten van een kanon (75mm) met plaataffuit en een houwitser (120mm) met affuit zichtbaar onder het puin. Benaming “SCHILDE” is nog leesbaar. |
