Veelgestelde vragen over opvang Oekraïense vluchtelingen
Hieronder vind je een overzicht van de meest gestelde vragen over de opvang van Oekraïense vluchtelingen.
Ervaringen uitwisselingen met andere Oekraïense vluchtelingen kan:
- Elke zaterdag van 10 tot 12 uur
- JoS (naast de brandweer) in ’t Parkske, Eugeen Dierckxlaan 24
- Een aantal vluchtelingen komen via vrienden of familie naar Schilde. Ze worden door hen opgehaald en opgevangen. De vluchtelingen maken een afspraak met de dienst burgerzaken voor een aankomstverklaring die 90 dagen geldig is. Binnen die periode moeten zij zich in Brussel aanmelden om het beschermingsstatuut van ‘tijdelijk ontheemde’ aan te vragen. Zonder registratie in Brussel kunnen de vluchtelingen geen aanspraak maken op de rechten die gepaard gaan met het statuut van ‘tijdelijk ontheemde’.
- Ook Fedasil en de Vlaamse overheid verwijzen vluchtelingen door naar Schilde. De vluchtelingen maken zo snel mogelijk een afspraak met lokaal bestuur Schilde.
In beide gevallen krijgen de vluchtelingen bij de gemeente een tijdelijke verblijfskaart (A-kaart), nadat ze vanuit Brussel de tijdelijke beschermingsstatus kregen. De verblijfskaart is geldig tot 4 maart 2023 en kan per zes maanden worden verlengd.
Nieuw: 1 plek voor alle vragen aan het lokaal bestuur
Oekraïense vluchtelingen kunnen op 1 plek terecht voor al hun vragen aan het lokaal bestuur. Dat kan gaan over aanvraag leefloon, aanvraag mutualiteit, aanvraag kinderbijslag, hulp bij het openen van een bankrekening, inschrijving Nederlandse lessen en inburgering, info rond tewerkstelling, sport en vrije tijd, onderwijs, huisvesting, ...
- Maak een afspraak telefonisch bij het call center op het nummer 03 340 43 14.
- De afspraak gaat door op het gemeentehuis (Brasschaatsebaan 30). Er staat een team van medewerkers op vaste momenten klaar staat om Oekraïners verder te helpen. Ook de dienst bevolking zal tijdens onderstaande tijdstippen Oekraïners ontvangen. Dus één afspraak, één plaats, voor alle vragen aan het lokaal bestuur. Indien nodig en mogelijk zal er op die momenten ook een tolk aanwezig zijn. Omdat deze medewerkers voldoende tijd willen voorzien voor elke Oekraïense vluchteling, is het noodzakelijk op voorhand een afspraak te maken via het call center (03 340 43 14). Afspraken zijn mogelijk op volgende tijdstippen:
- Maandag van 8.30 tot 12.15 uur
- Dinsdag van 14 tot 16 uur
- Donderdag 8.30 tot 12.15 uur
Het is belangrijk dat je goede afspraken maakt bij de start. Hoe je dit invult, kun je zelf kiezen. Enkele belangrijke zaken waar je best over spreekt:
- Wie doet en betaalt de boodschappen, wie kookt er,…? Dit kan samen gebeuren, apart of met een beurtrol.
- Hoe baken je dit af? Beschouw je de gasten als een deel van het gezin of stel je enkel een ruimte ter beschikking? Hoe zien jouw gasten dit?
- Jouw gasten komen uit oorlogsgebied en hebben in eerste instantie nood aan rust en veiligheid. Je hoeft hen dus niet de hele dag bezig te houden. Probeer samen te bekijken of jullie eens een wandeling of een terrasje kunnen doen, maar stem dit vooral af op hun behoeften.
- Maak afspraken over de vergoeding die je wenst vanaf het moment dat je gasten een leefloon ontvangen. Je legt deze best ook vast in een overeenkomst. Bezorg de overeenkomst aan de sociale dienst zodat de voorziene financiële middelen hierop kunnen afgestemd worden. Dit kun je doen op volgende manieren:
- Mail de documenten naar socialedienst@schilde.be.
- Geef ze af op het sociaal huis tijdens de openingsuren.
- Geef ze af op het gemeentehuis tijdens de openingsuren.
Oekraïense vluchtelingen kunnen het statuut van ‘tijdelijk ontheemde’ aanvragen. Lees er hier meer over. Zij krijgen het recht op een leefloon en toegang tot de arbeidsmarkt. Het lokaal bestuur kan niet tussenkomen in de onkosten omdat vluchtelingen middelen krijgen om in hun eigen levensonderhoud te voorzien.
Materiaal nodig?
Oekraïners die in onze gemeente verblijven kunnen kledij, hygiënische producten, dekens, voeding en/of speelgoed ophalen in Zaal Hoge Schuur (ingang achteraan) van Domein Hooidonk, Langestraat 170, Zandhoven. Ook opvanggezinnen kunnen er terecht voor spullen om de kamers waar Oekraïners verblijven in te richten. Je kunt ook terecht bij de kringloopwinkels.
Kosten voor infrastructuurwerken neemt het lokaal bestuur niet ten laste.
Oekraïense vluchtelingen met een statuut van tijdelijke bescherming hebben specifieke rechten, zoals het recht op Groeipakket.
Elk kind dat in Vlaanderen woont krijgt een Groeipakket. Het Groeipakket bestaat uit gezinsbijslagen en andere financiële tegemoetkomingen om gezinnen te ondersteunen in de opvoeding van hun kinderen. Het is een pakket op maat van elk kind in elk gezin. Het bedrag dat je krijgt hangt dus af van jouw situatie. Zo krijgen kinderen in Vlaanderen alle kansen om te groeien en zich te ontplooien.
De Toevlucht Antwerpen stelt gratis voedselpakketten ter beschikking.
Praktisch:
- De Oekraïense vluchtelingen moeten dit persoonlijk komen afhalen in de Dambruggestraat 336 in Antwerpen.
- Een gezin van vier personen krijgt één keer om de drie weken – altijd op donderdag - 12 liter melk, brood, koffie, sardines, olie… (meestal droge voeding).
- Zij moeten zich ten laatste om 13.30 uur aanmelden. Hun gegevens worden dan geregistreerd en ze krijgen een lidkaart met daarop de data dat ze kunnen langkomen.
- Vervoer moeten ze zelf regelen of via een buddy.
Ja. Van zodra de vluchtelingen het statuut van ‘tijdelijk ontheemden’ (A-kaart) hebben, hebben ze ook recht op kinderbijslag. Deze kan aangevraagd worden via deze link.
Team van medewerkers helpt je op weg
Laat je het aanvragen van kinderbijslag liever over aan het lokaal bestuur? Dat kan! Maak een afspraak met een team van medewerkers dat op vaste momenten klaar staat om Oekraïners verder te helpen op verschillende domeinen (administratie, sociale hulp, onderwijs, vrije tijd). Dus één afspraak, één plaats, voor alle vragen aan het lokaal bestuur. Indien nodig en mogelijk zal er op die momenten ook een tolk zijn.
Praktisch:
- Maak een afspraak via het call center (03 340 43 14).
- De afspraken gaan door op het gemeentehuis (Brasschaatsebaan 30).
- Afspraken zijn mogelijk op volgende tijdstippen:
- Maandag van 8.30 tot 12.15 uur
- Dinsdag van 14 tot 16 uur
- Donderdag 8.30 tot 12.15 uur
Ja, het lokaal bestuur organiseert een medische screening voor de vluchtelingen.
Met een A-kaart kunnen de vluchtelingen zich inschrijven bij een mutualiteit voor ziekteverzekering. De OCMW’s sluiten de personen aan bij de verzekeringsinstelling die zij kiezen. Als zij geen keuze maken dan gebeurt de aansluiting bij de HZIV.
Ze kunnen ook een hospitalisatieverzekering aangaan voor ziekenhuisopnames.
Intussen hebben zij enkel recht op dringende medische hulp. Tijdens het doktersbezoek moet de dokter een attest dringende medische hulp invullen. Als dit attest wordt binnengebracht bij het lokaal bestuur dan wordt gezorgd voor de betaling van de dokterskosten. Wat al dan niet onder dringende medische hulpverlening valt, kun je hier terugvinden.
Agentschap Zorg en Gezondheid stelde enkele infofolders en brieven op over preventie, zorg en welzijn voor Oekraïners en hun omgeving. Je kunt deze hier terugvinden, zowel in het Nederlands als het Oekraïens.
Nee, er is geen impact. Het rijksregister heeft een speciale code aangemaakt om de vluchtelingen apart in te schrijven op jouw adres. Zo zal de administratie gemakkelijker worden én zal er dus geen impact zijn op jouw pensioen of uitkering.
Daar streven we zeker naar! Ieder kind heeft recht op onderwijs. Voor kinderen tussen 2,5 en 5 jaar is dat onderwijs niet verplicht, wel sterk aanbevolen. Van 5 tot 18 jaar is elk kind leerplichtig vanaf de 60ste dag na inschrijving als inwoner van een Belgische gemeente. Het departement onderwijs bundelde alle informatie over onderwijs aan Oekraïense vluchtelingen.
Om de inschrijving in een school in onze gemeente te regelen, sturen de vluchtelingen een mail naar onderwijs@schilde.be.
Meer over onderwijs voor Oekraïense vluchtelingen:
- Het Oekraïense ministerie heeft een digitaal leerplatform opgezet om wereldwijd te zorgen voor gedeeltelijk online onderwijs voor Oekraïense kinderen.
- De Vlaamse kinderrechtencommissaris kreeg van haar Oekraïense collega een lijst met gratis initiatieven voor afstandsonderwijs.
- Digital for youth heeft een actie opgezet om laptops te verzamelen voor jonge Oekraïense vluchtelingen.
Met een A-kaart kunnen vluchtelingen werken.
Oekraïners die snel een job willen in Vlaanderen kunnen zich in één van de VDAB-kantoren als werkzoekende inschrijven. Ze moeten daarbij hun verblijfsdocumenten meebrengen. Klik hier voor meer info.
- Wil je vluchtelingen helpen bij hun zoektocht naar werk, dan kun je terecht op de website van VDAB. Door #werkplekvrij in te geven in de zoekbalk, kom je terecht bij vacatures voor Oekraïense vluchtelingen.
- Vanaf 2 mei tot en met 30 juni organiseert VDAB bijkomend vrije inloopmomenten voor Oekraïense vluchtelingen. Een multidisciplinair team zal naast de inschrijving bij VDAB ook direct inzetten op het matchen van openstaande vacatures van o.a. #werkplekvrij. Hieronder vind je een overzicht van de bijkomende inschrijf- en infomomenten voor Oekraïense vluchtelingen per locatie:
- wekelijks op maandag van 9u tot 12u in de Stationsstraat 51 in Mechelen
- wekelijks op dinsdag van 9u tot 12u in de Spoorwegstraat 7 in Turnhout
- wekelijks op donderdag van 9u tot 12u in de Copernicuslaan 3 in Antwerpen
- Wil je vluchtelingen helpen met vragen over tewerkstelling en over hun rechten? Dan kun je terecht op de website van Fairwork Belgium.
Met een A-kaart kunnen vluchtelingen een opleiding volgen.
Zij hebben het recht (niet de plicht) om Nederlandse les en een integratieles te volgen. Meer informatie over taallessen kun je hier terugvinden.
Heeft de vluchteling nog nooit Nederlandse les gevolgd? Dan moet hij/zij zich eerst aanmelden bij het Agentschap voor Integratie en Inburgering voor een eerste screening. Het Agentschap verwijst de cursist nadien door om de inschrijving in de school te gaan bevestigen. Zoek een contactpunt in de buurt.
- Veel mensen hebben het oorlogsgeweld van dichtbij ervaren. Het is essentieel om te kunnen praten met lotgenoten. Daarom organiseert het lokaal bestuur elke zaterdag van 10 tot 12 uur een bijeenkomst in de JoS (naast de brandweer), Eugeen Dierckxlaan 24.
- Daarnaast kunnen de vluchtelingen ook terecht bij een psycholoog van het Kruispunt Schilde, Turnhoutsebaan 202. Maak een afspraak door te bellen naar 03 328 20 64 of te mailen naar voorkempen@kruispunten.be.
- Wil je graag zelf meer weten hoe je best omgaat met psychische problemen bij vluchtelingen, dan kun je heel wat tips terugvinden via deze link.
- Lees meer over mind spring, een preventief programma voor mensen na migratie/vlucht. Dit programma wordt georganiseerd voor kinderen in de lagere school, het middelbaar onderwijs en voor volwassenen:
De minimumtermijn van verblijf is drie maanden. Hoe lang de oorlog in Oekraïne duurt, is moeilijk te voorspellen. Daarom is het moeilijk om in te schatten hoelang de opvang nodig zal zijn. Het is alleszins de bedoeling dat de Oekraïense vluchtelingen gestimuleerd worden om zo snel mogelijk een zelfstandig leven op te bouwen.
Als het niet klikt of als gemaakte afspraken niet worden nagekomen, dan probeert het lokaal bestuur de vluchtelingen te herplaatsen. Neem in dat geval zo snel mogelijk contact op met de sociale dienst op het nummer 03 383 62 18 of te mailen naar socialedienst@schilde.be.
Al jouw activiteiten in het kader van de opvang of organisatie van de opvang van vluchtelingen worden beschouwd als een verzekerde activiteit (bijvoorbeeld het organiseren van noodopvang, begeleiding van vluchtelingen, buddy-activiteiten…).
Als gastgezin moet je jouw verzekeraar BA Familiale en Brandverzekering contacteren om hen te informeren over de opvang. Eventueel kun je ook afstand van verhaal vragen aan de brandverzekeraar ten voordele van de Oekraïense vluchtelingen. De verzekeraar zal hier waarschijnlijk dekking voor verlenen, zonder bijpremie.
Natuurlijk. Vluchtelingen hebben recht op de UiTpas met kortingstarief. De pas kan voor 1 euro aangekocht worden bij het evenementenloket (Werf44, Schoolstraat 44). Met deze pas wordt een korting van 80% toegekend als er wordt deelgenomen aan activiteiten van de vrijetijdsregio.
Informatie over het verenigingsleven in Schilde is terug te vinden via www.schilde.be/beleef-schilde.
Via de velotheek is het mogelijk om kinderfietsen te huren. Aan een tarief van 10 euro per jaar per fiets krijgen kinderen een fiets op maat. Als de fiets te klein wordt, wisselen ze deze in voor een groter exemplaar. Er wordt per gezin een waarborg van 20 euro gevraagd. Vluchtelingen kunnen zich hiervoor aanmelden in de hoofdbibliotheek tijdens de openingsuren.
Daarnaast hebben de vluchtelingen recht op een goedkoop lijnabonnement.
Het Nederlands pictogrammenwoordenboek van de Vlaamse overheid kan helpen.
Toegang tot een bankrekening is essentieel om te kunnen functioneren in onze samenleving. Daarom bieden Belgische banken een basisbankdienst aan voor inwoners van Oekraïne die omwille van de oorlog hun land hebben moeten verlaten.
Meer lezen kun je op de website van Febelfin.
- Doe het niet alleen: vorm een kring met vrienden, buren, familie en zorg samen voor huisvesting en begeleiding. Niemand weet hoe lang het gaat duren en samen hou je het langer vol.
- Wees open en maak alles bespreekbaar. Hoe minder ingeslikt, hoe minder kans op misverstanden of irritatie.
- Bied privacy: een eigen kamer, tijd en ruimte voor je gast om zich terug te trekken.
- Wees niet verbaasd dat je gast veel op zijn/haar telefoon kijkt want het nieuws uit Oekraïne en contact via sociale media zijn heel belangrijk.
- Maak duidelijke, praktische afspraken. Over eten, douchen, licht uit, sleutel, opruimen...
- Realiseer je dat je gasten vermoeid, boos, teleurgesteld en angstig zijn. Wees tolerant.
- Wees alert op tekenen van stress en overspannenheid. Neem zo nodig het initiatief voor doktersbezoek en schakel professionele hulp in.
- Denk goed na over de positie van logerende kinderen. Probeer een dagprogramma te organiseren (thuisonderwijs, sport, ontspanning).
- Schroom niet om je gast om kleine wederdiensten te vragen. Koken, oppassen. Het geeft je gast een fijn gevoel iets terug te kunnen doen.
- Als het logeren niet meer gaat, neem dan contact op met de gemeente. We zoeken samen naar de juiste oplossing (socialedienst@schilde.be of 03 383 62 18)